تحول کانالهای مارکتینگ در ۲۰ سال اخیر

با شکلگیری مارکتینگ درونگرا کانالهای مارکتینگ در ۲۰ سال اخیر دچار تحولات چشمگیری شدهاند، امروزه این شیوه از مارکتینگ بیشتر از هر زمان دیگری مورد استفاده قرار گرفته و اثر گذاری آن بر مخاطبان روزانه رو به افزایش است.
با تحولاتی که در دو دهه اخیر در صنعت تبلیغات و مارکتنیگ رخ داده است با نگاه به گذشته میتوان فهمید چه فعالیتهای مارکتینگی اثر گذار بوده و یا نبوده است، با بررسی این تحولات و مسیر طی شده میتوان برای آینده استراتژیهای تبلیغاتی کاملتر و اثر بخشتری طراحی کرد.
تا همین اخیر، شیوهی مارکتینگ برونگرای سنتی تقریبا تنها شیوه از مارکتینگ بوده که به طور گسترده مورد استفاده قرار میگرفته است، اما مارکتینگ برونگرا قطع کننده، خواهان توجه، و در بعضی موارد از نظر بعضی میتواند برای مخاطبان ایجاد کنندهی مزاحمت باشد. مارکتینگ برونگرا شامل تبلیغات تلیویزیونی، رادیو تبلیغاتی چاپی میشود.
در ادامه سعی کردیم به طور خلاصه از تحولاتی که در ۲ دهه اخیر در فضای تبلیغات رخ داده و تاثیری که اینترنت و شبکههای اجتماعی بر روی این صنعت داشته است برایتان شرح دادهایم.
کانالهای مارکتینگ مستقیم
در گذشته مارکتینگ یا بازاریابی مستقیم تا حد زیادی اثرگذار بوده است و بسیاری از شرکتها از این شیوه برای افزایش فروش یا آگاهی از خدمات و محصولات خود استفاده میکردند. به نمونههای اصلی این شیوه از بازاریابی میتوان به این موارد اشاره نمود: ایمیل مارکتینگ، فروش تلفنی، کاتالوگ یا بروشور.
متاسفانه این شیوه از مارکتینگ زمانبر، هزینهبر و کم اثر تر از شیوه های جدید مارکتینگ در دنیای تبلیغات هستند؛ با این حال این شیوه از بازاریابی قدمتی به اندازهی زمانی که مردم از روزنامه و مجله استفاده میکردند دارد و امروزه نیز مردم تحت تاثیرشان قرار میگیرند.
با گذر زمان مارکترها مهارتهای بیشتر در اینکه چگونه دموگرافیها و مخاطبانهدف خود را برای فروش محصولات و خدمات خود بهتر مورد هدف قرار دهند به دست آوردهاند، به همین دلیل شیوه بازاریابی مستقیم، امروزه میتواند اثر گذاری بیشتری بر روی مخاطبان با توجه به هدف مارکترها داشته باشد.
تبلیغات تلیویزیونی در مقابل اینترنت
دههی ۱۹۹۰ میلاد دوران بسیار مهمی در تاریخ صنعت تبلیغات به حساب میآید. بستر اینترنت کانالهای مارکتینگی را به همراه خود آورد که هم کم هزینهتر بودند و در عین حال بسیار موثرتر نسبت به شیوهای سنتی تبلیغات. در همین زمان، این دوره زمان بسیار مهمی برای تلویزون نیز بود، تبلیغات تلوزیون توانست رسانههای چاپی را پشت سر خود بگذارد و از ۲.۴ میلیارد دلار ریویو در سال به ۸.۳ میلیار دلار خود را برساند.
در اواسط دهه ۱۹۹۰ میلادی موتورهای جستوگر ظاهر شدند و کاربران اینترنت طی سالهای ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۷ به ۵۰ میلیون نفر رسیدند. کلمهی «Search Engine Optimization» نیز برای اولین در این سالها ظاهر شد. در سال ۱۹۹۸ گوگل PageRank را خلق کرد که مشخص میکرد صفحات وب برای یک کلمهی مشخص چگونه باید رتبه بندی شوند. جالب است بدانید حدود همین زمان بود که بلاگینگ شروع به کسب محبوبیت در بین کاربران اینترنت گرفت و در همین زمان که استفاده از اینترنت رو به توسعه بود شرکتها دائما تعرفه تبلیغات تلویزیونی را با روش های نوین تبلیغات بر بستر اینترنت مقایسه می کردند و این مهم بستری برای جایگزینی روشهای سنتی با روش های نوین مارکتینگ و تبلیغات شد.
حرکت به سمت کانالهای مارکتنیگ درونگرا
حباب dot.com در سال ۲۰۰۰ میلادی ترکید، هنگامی که بین سالهای ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۰ کمپانیها سرمایههای زیادی را وارد استارتاپها و کمپانیهای اینترنتی کردند به امید اینکه به راحتی بتوانند سود قابل توجهی را دریافت کنند، در سال ۲۰۰۰ هزار با بیرون آوردن حجم زیادی از سرمایه از این شرکتها این حباب ترکید. اما پس از مدت کوتاهی تعدادی از کسبوکار ها هنوز به دلیل کم هزینهتر بودن تبلیغات در اینترنت در این بستر باقی ماندند و مارکتیگ درونگرا تبدیل به شیوهی اصلی بازاریابی این کسبوکارها شد.
استفاده مارکتینگ درونگرا موقعیتی را فراهم میکند که مصرفکننده با خواستهی شخصی خود مستقیما سراغ یک شرکت یا محصول میرود و نه بالعکس؛ با این اتفاق معمولا احتمال بیشتری در مخاطبان وجود دارد تا یک خرید را انجام دهند.
هدف مرکزی در این شیوه از مارکتینگ این است که تا جایی که می توان مخاطب را آگاه ساخت زیرا دسترسی او به اطلاعات راحت تر و سریع تر است. یک کسبوکار با انجام اینکار برای مخاطب ایجاد ارزش کرده است تا به جای اینکه با زور یک تبلیغ را به طور ناگهانی در شرایط و زمان نامناسب مقابل مخاطب خود قرار دهد.
شبکههای اجتماعی به عنوان یک کانال مارکتینگ
در اوایل دههی ۲۰۰۰ بود که شبکه های اجتماعی ظاهر شدند. فیسبوک که احتمالا شبکهی اجتماعی با بیشترین کاربر در دنیا در سال ۲۰۰۴ فعالیت خود را آغاز کرد، پس از آن نیز توئیتر در سال ۲۰۰۶ بوجود آمد، اما تا سال ۲۰۱۲ شبکههای اجتماعی و بلاگینگ به طور جدی و همگانی به عنوان یک کانال مارکتینگ به شمار نمیآمدند. جالب است بدانید در همان سال، کسبوکارهایی که در فیسبوک فعالیت میکردند ۴۴٪ از مشتریان خود را از آن شبکهی اجتماعی به دست آوردند.
در پایان کلیدیترین عنصری تحولات دنیای تبلیغات در این دو دهه را میتوان اینترنت و شبکههای اجتماعی انتخاب کرد، و با استفاده از مارکتینگ درونگرا تعاملی دو طرفه با مخاطان یک کسب وکار ایجاد کرد تا اثر گذاری تبلیغات و کمپینها تا جای ممکن زیاد باشد.